Tükürük Bezi Kanseri Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Tükürük Bezi Kanseri Nedir?
Tükürük bezi kanseri, ağız içinde tükürük üreten bezlerin kanserli hücrelerle etkilenmesi sonucu gelişen bir kanser türüdür. Tükürük bezleri, ağız ve boğaz bölgesinde, özellikle çene altında, kulak önünde ve ağız içinde yer alır. Bu bezler, vücudun sindirim sistemi için önemli olan tükürüğü üretir. Tükürük bezi kanseri, nadir görülen ancak ciddi sonuçlar doğurabilecek bir kanser türüdür. Kanser, genellikle bir tümör olarak başlar ve bezin çevresindeki dokulara yayılabilir.
Tükürük Bezi Kanserinin Nedenleri
Tükürük bezi kanserinin tam nedenleri hala kesin olarak belirlenmemiştir, ancak bazı faktörler kanser gelişiminde rol oynayabilir:
Genetik Faktörler
Ailede tükürük bezi kanseri öyküsü bulunan bireylerde, bu kanserin gelişme riski artabilir. Genetik mutasyonlar, hücrelerin anormal bir şekilde büyümesine ve kanser oluşumuna neden olabilir.
Radyasyona Maruz Kalma
Tükürük bezi kanserinin gelişmesinde radyasyon önemli bir risk faktörüdür. Özellikle baş ve boyun bölgesine uygulanan yüksek dozda radyasyon, tükürük bezi kanserini tetikleyebilir.
Kimyasal Maddelere Maruz Kalma
Bazı kimyasal maddeler, özellikle endüstriyel alanda çalışanlarda tükürük bezi kanseri riskini artırabilir. Özellikle asbest, nikel ve bazı kimyasal solüsyonlar ile maruz kalmak risk faktörü olabilir.
Sigara İçme ve Alkol Kullanımı
Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, tükürük bezi kanserinin gelişiminde rol oynayabilir. Bu alışkanlıklar, baş ve boyun bölgesindeki kanser türlerinin riskini artırır.
Yaş ve Cinsiyet
Tükürük bezi kanseri genellikle 50 yaş ve üzeri bireylerde daha yaygındır. Ayrıca erkekler, kadınlara göre bu kanseri daha sık geliştirebilirler.
Tükürük Bezi Kanserinin Belirtileri
Tükürük bezi kanseri, bazen belirgin semptomlar gösterse de, erken evrelerde çoğu zaman fark edilmez. Ancak ilerledikçe bazı belirgin belirtiler ortaya çıkabilir:
Boyun veya Ağızda Şişlik
Tükürük bezi kanserinin en yaygın belirtisi, ağızda, çene altında veya boyunda fark edilen bir şişlik veya kitle oluşumudur. Bu şişlik genellikle ağrısızdır, ancak büyüdükçe rahatsızlık verebilir.
Yutma Zorluğu
Kanserin, tükürük bezine yakın alanlara yerleşmesi durumunda yutma güçlüğü yaşanabilir. Yemek yerken zorlanma, kanserin ilerlediğinin bir göstergesi olabilir.
Ağızda Kuru Hissiyat
Tükürük bezi kanseri, tükürük üretiminin azalmasına neden olabilir. Bu da ağızda kuruluk hissi, yutma güçlüğü ve diş eti sorunlarına yol açabilir.
Yüzde Asimetri
Tükürük bezi kanseri, yüzde asimetriye neden olabilir. Şişlik ve tümörlerin büyümesi, yüz kaslarını etkileyerek yüzün bir tarafında değişikliklere yol açabilir.
Ağrı
İleri evrelerde kanserin bulunduğu bölgede ağrı hissedilebilir. Ağrı genellikle boyun, çene veya ağız içinde yoğunlaşır.
Yüzde Hissizlik veya Zayıflık
Kanser sinirleri etkileyerek yüzde hissizlik veya zayıflığa yol açabilir. Bu, özellikle tümörün yüz sinirlerine yakın olduğu durumlarda daha yaygındır.
Tükürük Bezi Kanserinin Tanısı
Tükürük bezi kanseri, çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleriyle teşhis edilebilir:
Fiziksel Muayene
Doktor, boyun ve çene bölgesinde herhangi bir şişlik olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca, ağız içi muayene yaparak tümörlerin varlığını değerlendirir.
Biyopsi
Biyopsi, kanserin kesin tanısını koymak için yapılır. Doktor, şüpheli bir kitle veya lezyondan doku örneği alarak mikroskop altında inceler.
Ultrasonografi
Boyun bölgesindeki şişlikler veya kitleler ultrasonografi ile incelenebilir. Ultrason, kanserin boyutunu, şeklini ve komşu dokulara etkisini gösterir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
BT ve MRG taramaları, tükürük bezi kanserinin yayılma durumunu belirlemek için kullanılır. Bu yöntemler, kanserin baş ve boyun bölgesindeki yayılma derecesini gösterir.
Kan Testleri
Kan testleri, tükürük bezi kanserine bağlı olarak kan dolaşımındaki değişiklikleri değerlendirebilir. Ayrıca, kanserin metastaz yapıp yapmadığı da bu testlerle gözlemlenebilir.
Tükürük Bezi Kanserinin Tedavi Yöntemleri
Tükürük bezi kanseri tedavisi, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
Cerrahi Müdahale
Tükürük bezi kanserinin tedavisinde en yaygın yöntem cerrahi müdahaledir. Cerrahiden sonra kanserli bezin tamamı veya bir kısmı çıkarılabilir. Bu işlem genellikle başarılı sonuçlar verir, ancak tümörün yeri ve büyüklüğü tedavi sürecini etkileyebilir.
Radyoterapi
Radyoterapi, kanserin cerrahi olarak çıkarılmasının ardından kullanılabilir. Radyasyon, kanser hücrelerini yok etmeye yardımcı olur ve nüks riski azaltılabilir. Ayrıca, bazı durumlarda tümörleri küçültmek için de radyoterapi kullanılabilir.
Kemoterapi
Kemoterapi, özellikle tükürük bezi kanserinin metastaz yapması durumunda kullanılabilir. Kemoterapi ilaçları, kanser hücrelerini öldürerek yayılmasını engellemeye çalışır. Ancak, bu tedavi genellikle diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılır.
Hedefe Yönelik Tedavi
Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerini hedef alarak tedavi eden özel ilaçlar kullanır. Bu tedavi, bazı tükürük bezi kanserlerinin türlerinde etkili olabilir.
İzlem
Tedavi sonrasında, hastaların düzenli olarak takip edilmesi gereklidir. Kanserin tekrar etmesi veya nüks etmesi durumunda erken müdahale yapılabilir.
Tükürük Bezi Kanserinin Komplikasyonları
Tükürük bezi kanseri tedavi edilmezse, bazı ciddi komplikasyonlara yol açabilir:
Metastaz
Tükürük bezi kanseri, baş ve boyun bölgesinin diğer dokularına yayılabilir. Ayrıca, akciğerler, kemikler ve lenf bezleri gibi uzak organlara da metastaz yapabilir.
Yüz Kaslarının Felci
Tümörün büyümesi ve cerrahi müdahaleler, yüz kaslarına zarar vererek yüz felcine yol açabilir.
Yutma ve Solunum Sorunları
Kanserin ilerlemesi, yemek borusu ve solunum yollarını etkileyebilir. Bu durum, yutma ve solunum problemlerine yol açabilir.