Yemek Borusu Özofagus Kanseri Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Yemek Borusu Özofagus Kanseri Nedir?
Yemek borusu (özofagus), ağızdan mideye yiyecek ve sıvıları taşıyan boru şeklinde bir organdır. Özofagus kanseri, yemek borusunda başlayan ve kötü huylu hücrelerin büyümesiyle gelişen bir kanser türüdür. Bu kanser, genellikle yemek borusunun iç yüzeyindeki hücrelerden başlar ve zamanla çevre dokulara yayılabilir. Özofagus kanseri, erken evrelerde genellikle belirgin belirtiler göstermediğinden, çoğu zaman ileri evrelerde teşhis edilir.
Yemek Borusu Özofagus Kanserinin Nedenleri
Yemek borusu kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, kanserin gelişiminde etkili olabilecek bazı faktörler bulunmaktadır:
1. Sigara ve Alkol Kullanımı
Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, yemek borusu kanserinin gelişmesinde en önemli risk faktörlerinden biridir. Sigara ve alkol, yemek borusunun iç yüzeyini tahriş eder, hücrelerin genetik yapısını bozarak kanser riskini artırabilir.
2. Obezite
Aşırı kilo ve obezite, yemek borusu kanseri riskini artırabilir. Obezite, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasına (gastroözofageal reflü) yol açarak, zamanla kanser gelişimine zemin hazırlayabilir.
3. Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD)
Uzun süreli gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu yemek borusunun iç yüzeyinde hasara yol açabilir. Bu durum, Barrett özofagusu adı verilen bir duruma neden olabilir ve bu da yemek borusu kanseri riskini artırır.
4. Yetersiz Beslenme
Yetersiz beslenme, özellikle düşük meyve ve sebze alımı, yemek borusu kanseri riskini artırabilir. Ayrıca, aşırı tuzlu yiyecekler ve işlenmiş gıdaların fazla tüketimi de bu riski yükseltebilir.
5. Ailede Kanser Geçmişi
Ailede yemek borusu kanseri öyküsü olan kişilerde, genetik faktörler nedeniyle kanser gelişme riski daha yüksek olabilir. Bazı genetik hastalıklar da yemek borusu kanseri riskini artırabilir.
6. Yaş ve Cinsiyet
Yemek borusu kanseri genellikle 50 yaş ve üzerinde daha yaygın görülür. Ayrıca, erkeklerde kadınlara göre bu kanser türüne yakalanma riski daha yüksektir.
7. Bazı Tıbbi Durumlar ve Hastalıklar
- Achalasia: Yemek borusunun alt kısmının kasılma ve gevşeme yeteneğini kaybetmesi.
- HPV enfeksiyonları: İnsan papilloma virüsü (HPV) bazı kanser türleriyle ilişkilidir, ancak yemek borusu kanseri için tam bir ilişki bulunmamaktadır.
Yemek Borusu Özofagus Kanserinin Belirtileri
Yemek borusu kanserinin belirtileri genellikle hastalık ilerledikçe ortaya çıkar. Erken evrelerde belirgin semptomlar görülmeyebilir. Ancak kanser ilerledikçe aşağıdaki belirtiler görülebilir:
1. Yutma Güçlüğü (Disfaji)
Yemek borusu kanserinin en yaygın belirtisi yutma güçlüğüdür. Yiyeceklerin yemek borusundan geçerken zorlanması, kanserin başlangıç aşamasının bir işareti olabilir.
2. Ağrı
Yemek borusu kanseri ilerledikçe, yutma sırasında veya yemek yerken göğüste ağrı hissedilebilir. Ayrıca, yemek borusundaki tümörler çevre dokulara baskı yaparak ağrıya yol açabilir.
3. Kilo Kaybı
İleri evrelerde, yemek borusu kanseri iştah kaybına ve dolayısıyla hızlı kilo kaybına neden olabilir. Yutma güçlüğü nedeniyle yeterli besin alımı sağlanamayabilir.
4. Mide Bulantısı ve Kusma
Yemek borusundaki tıkanıklık nedeniyle, yiyeceklerin mideye ulaşması engellenebilir. Bu da mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
5. Ses Kısıklığı
Eğer kanser, yemek borusuna yakın ses tellerine baskı yaparsa, ses kısıklığı veya değişikliği görülebilir.
6. Kanlı Öksürük veya Kusmuk
Yemek borusundaki kanserin etkisiyle kanama meydana gelebilir. Bu kanama öksürükle veya kusmukla birlikte görülebilir.
7. Yüzde Hissizlik veya Zayıflık
Yemek borusu kanseri, özellikle ilerlemiş evrelerde, çevre dokuları etkileyebilir ve yüzde zayıflık ya da his kaybına neden olabilir.
Yemek Borusu Özofagus Kanserinin Tanısı
Yemek borusu kanserinin tanısı birkaç test ve görüntüleme yöntemine dayanır:
1. Fiziksel Muayene
Doktor, hastanın boyun ve göğüs bölgesinde şişlik veya kitle olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca yutma gücünü de değerlendirebilir.
2. Endoskopi
Endoskopi, yemek borusunun iç yüzeyini doğrudan incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Bu işlem sırasında, kanser şüphesi taşıyan bölgeden biyopsi örneği alınabilir.
3. Biyopsi
Eğer endoskopi sırasında kanserli hücreler tespit edilirse, biyopsi ile bu hücrelerden örnek alınarak kanserin türü ve evresi belirlenebilir.
4. Röntgen ve Kontrast Görüntüleme
Röntgen ile yemek borusunun yapısı ve tıkanıklıklar incelenebilir. Ayrıca, kontrast madde ile yapılan görüntüleme yöntemleri, kanserin yayılımını gösterebilir.
5. Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
BT ve MRG taramaları, kanserin boyutunu ve çevre dokulara yayılıp yayılmadığını belirlemek için kullanılır.
6. Pozitron Emisyon Tomografisi (PET)
PET taramaları, kanserin vücuttaki diğer bölgelere yayılıp yayılmadığını (metastaz) gösterir.
Yemek Borusu Özofagus Kanserinin Tedavi Yöntemleri
Yemek borusu kanserinin tedavisi, kanserin evresine, tipine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
1. Cerrahi Müdahale
Yemek borusu kanserinde cerrahi müdahale, tümörün bulunduğu bölgenin çıkarılmasını içerir. Bu, yemek borusunun tamamının veya bir kısmının alınması anlamına gelebilir. Cerrahiden sonra, yemek borusunun işlevini sürdürebilmesi için rekonstrüksiyon yapılabilir.
2. Radyoterapi
Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmeye yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Kanserin cerrahi olarak çıkarılmasının ardından radyoterapi uygulanarak nüks riski azaltılabilir. Ayrıca, tümörleri küçültmek için de kullanılabilir.
3. Kemoterapi
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlar içerir. Özellikle kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılması durumunda kemoterapi kullanılabilir. Kemoterapi genellikle radyoterapiyle birlikte uygulanır.
4. Hedefe Yönelik Tedavi
Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerini hedef alarak tedavi eden özel ilaçlar kullanır. Bu tedavi, bazı kanser türlerinde etkili olabilir.
5. Palyatif Tedavi
İleri evre yemek borusu kanserinde, palyatif tedavi hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, ağrı ve diğer semptomların yönetilmesine yardımcı olur.