Yüksek Tansiyon Taraması Kimlere Yapılmalı?

Hipertansiyonun Önemi ve Tarama Gerekliliği

Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kalp-damar hastalıklarının en önemli ve sık rastlanan risk faktörlerinden biridir. Erken dönemde genellikle belirti vermediği için “sessiz katil” olarak tanımlanır. Bu nedenle, erken tanı için düzenli tarama büyük önem taşır. Hipertansiyonun tespiti, yaşam tarzı değişiklikleri ve medikal tedavi ile ciddi komplikasyonların önüne geçilmesini sağlar.

Kimler Yüksek Tansiyon Taramasından Geçmeli?

1. Yetişkin Bireyler (18 yaş ve üzeri)

Her bireyde 18 yaşından itibaren kan basıncı ölçülmelidir.
18-39 yaş arası bireylerde, tansiyon normal ise (sistolik <120 mmHg ve diyastolik <80 mmHg), her 3-5 yılda bir tekrar ölçüm önerilir.
40 yaş ve üzerindeki bireylerde, yıllık tansiyon kontrolü önerilir.

2. Risk Faktörü Olan Bireyler (Her Yaşta)

Ailede hipertansiyon öyküsü olanlar
Obezite (VKİ ≥30)
Diyabet veya prediyabet tanısı
Hiperlipidemi (yüksek kolesterol)
Sedanter yaşam tarzı
Sigara veya alkol kullanımı
Kronik böbrek hastalığı
Gebelik (özellikle preeklampsi öyküsü olanlar)

Bu bireylerde yaş gözetilmeksizin düzenli tansiyon takibi yapılmalıdır.

3. Hamile Kadınlar

Gebelik öncesi ve gebelik süresince düzenli tansiyon ölçümleri hayati önem taşır.
Preeklampsi ve gebelik hipertansiyonunun erken tespiti için her doğum öncesi kontrolde tansiyon ölçülmelidir.

4. Daha Önce Sınırda Tansiyon Tespiti Olanlar

120–139 mmHg sistolik ve/veya 80–89 mmHg diyastolik ölçülen bireyler için daha sık izlem önerilir.
Yıllık ya da daha sık aralıklarla kontrol gereklidir.

Tarama Yöntemleri ve Doğru Ölçüm

Dinlenme sonrası, uygun manşonla, iki koldan ölçüm yapılmalıdır.
Ev tipi dijital tansiyon aletleri kullanılıyorsa, periyodik olarak sağlık kuruluşunda doğrulama önerilir.
Beyaz önlük hipertansiyonu şüphesinde ev ölçümleri veya ambulatuvar kan basıncı monitörizasyonu (ABPM) yapılabilir.

Özetle

Yüksek tansiyon, sinsi ilerleyen ancak ciddi sağlık sonuçlarına yol açabilen bir durumdur. 18 yaş üzeri herkesin düzenli olarak tansiyon ölçtürmesi, risk faktörlerine sahip bireylerin daha sık izlenmesi büyük önem taşır. Doğru tarama, hipertansiyonun erken tanısı ve komplikasyonların önlenmesi açısından temel bir halk sağlığı stratejisidir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: Yüksek tansiyon, hipertansiyon taraması, tansiyon ölçümü, risk faktörleri, erken tanı, kan basıncı izlemi, sessiz katil, tarama kriterleri.